ဂ်ပန္မွာ ႏ်ဴကလီယား စက္ရံုေတြ ေပါက္ကြဲလို႕

ဂ်ပန္ဆူနာမီရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲေတြ

ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၊ Miyagi Prefacture မွာရွိတဲ့ Fukushima Power Plant ရဲ႕ ဒုတိယ Radiation Reactor ဟာ မေန႕ည (၁၄-၃-၂၀၁၁)ည က ထပ္ျပီးေပါက္ကြဲ သြားျပန္ ပါတယ္။ အေျခအေနေတြကေတာ့ ထိန္းမႏိုင္ေတာ့တဲ့ အေျခအေနျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို အေႀကာင္းျပဳျပီး တိုက်ိဳျမိဳ႕ရဲ႕ေျမာက္ဖက္ေဒသေတြမွာ ေရဒီယိုသတၱိႀကြမႈ level ေတြ ျမင့္တက္လာတာကိုေတြ႕ရတယ္လို႕ ဒီကေန႕ (၁၅-၃-၂၀၁၁)ရက္ေန႕ မနက္ အေစာႀကီးသတင္းေတြမွာ ေႀကျငာသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါနဲ႕ တစ္ဆက္တည္း မေန႕ညကဘဲ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၊ အႏုျမဴထိန္းသိမ္းေရးေအဂ်င္စီဧဂ်င္စီအႀကီးအကဲက ႏိုင္ငံတကာအႏုျမဴ ဧဂ်င္စီအဖြဲ႕ IAEA နဲ႕ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတို႕ကို ကြ်မ္းက်င္မႈ အကူအညီ ေတြေပးဖို႕ တရား၀င္ ေတာင္းဆိုေႀကာင္း ေႀကျငာသြားျပန္ပါတယ္။

ျပႆနာအစ

ဒီျပႆနာရဲ႕အစကေတာ့ Nuclear Plant ေတြ (၁၁-၃-၂၀၁၁)ရက္ေန႕ ညေနပိုင္းက ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ ေရေအာက္ေျမငလ်င္ လႈပ္ရွားမႈေႀကာင့္ ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ ဆူနာမီေရလိႈႈ္င္းေတြ ထိရိုက္တာခံခဲ့ရလို႕ Nuclear Plant ေတြမွာ တပ္ဆင္ထားတဲ့ cooling system ေတြ ခ်ိဳ႕ယြင္းသြားရတာက စပါတယ္။ အဲဒီ အေအးခံစံနစ္ေတြဟာ Nuclear Plant ေတြမွာ သံုးထားတဲ့ အေရးႀကီး အစိတ္အပိုင္းေတြျဖစ္ႀကတဲ့ ေလာင္စာအေခ်ာင္းေတြ (Fuel Rods) ကို အပူခ်ိန္ေတြ တက္မလာရေအာင္ အေအးေပးတဲ့ စံနစ္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ Fuel Rod ေတြဆိုတာက အရွည္(၄)မီတာ ေလာက္ရွိႀကတဲ့ ေရဒီယိုသတၱိႀကြပစၥည္းျဖစ္တဲ့ ယူေရနီယမ္ (Uranium) သတၳဳေခ်ာင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႕ဟာ အေအးခံမထားရင္ အပူခ်ိန္ 1100°C ေလာက္အထိ အပူခ်ိန္ျမင့္တက္ လာႏိုင္ႀကျပီး အရည္ေပ်ာ္က် (melt-down) ျဖစ္သြားႏိုင္ ပါတယ္။ အဲဒီလိုဆိုရင္ ေရဒီယိုသတၱိႀကြ ေရာင္ျခည္ေတြ (Radioactive Radiations)ေတြ အျပင္ကို ပ်ံ႕လြင့္ေရာက္ရွိလာႏိုင္ႀကပါတယ္။

ျဖစ္ႏို္င္တဲ့အက်ိဳးဆက္ေတြ

အဲဒီလို ေရဒီယိုသတၱိႀကြတဲ့ေရာင္ျခည္ေတြဟာ လူသားေတြအတြက္ အႏၲရာယ္ အလြန္ႀကီးပါတယ္။ လူသားေတြကို ထိေတြ႕မိရင္ မအီမသာျဖစ္ျခင္း(nausea)၊ ဖ်ားနာျခင္း(fever)၊ ခႏၵာအစိတ္အပိုင္းမ်ား ထိခိုက္ပ်က္စီးျခင္း(organ failure)၊ အသက္ေသဆံုးႏိုင္ျခင္း(death) စတာေတြကို ဓါတ္ေရာင္ျခည္သင့္မႈ အတိုင္းအတာ၊ ဓါတ္ေရာင္ျခည္ ေလထုအတြင္း ပ်ံ႕လြင့္မႈအတိုင္းအတာ ေတြအေပၚမူတည္ျပီး ျဖစ္ေစႏိုင္ ပါတယ္။

ေဘးပတ္၀န္းက်င္ကိုဘယ္ေလာက္ထိခိုက္ေစႏိုင္သလည္း

အမွန္ေတာ့ ဒီလိုု ဓါတ္ေရာင္ျခည္သင့္မႈျဖစ္ရပ္ေတြဟာ ျဖစ္ေပၚရာေဒသ ပတ္၀န္းက်င္သာ ျဖစ္ေစတတ္တဲ့ျဖစ္စဥ္ (localized incidence) ေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အလြန္ဆံုး ျဖစ္တဲ့ေနရာနဲ႕ (၁၀၀)ကီလိုမီတာ အကြာအေ၀းေလာက္သာ အလြန္ဆံုး ေလာက္ဘဲ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေလ့ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဒီေနရာမွာ မိုးေလ၀သျဖစ္စဥ္ေတြက အလြန္အေရးပါလာပါတယ္။ ဥပမာအေနနဲကေျပာရရင္ ျဖစ္တဲ့ေဒသမွာ ရာသီဥတုဟာ မိုးရြာလို႕ျဖစ္ေစ၊ ဆီးႏွင္းေတြက်ေနလို႕ျဖစ္ေစ စြတ္စိုေနရင္ ဒီဓါတ္ေရာင္ျခည္ေတြဟာ မိုးေပါက္ေတြ၊ ဆီးႏွင္းေတြနဲ႕အတူ ေျမျပင္ကို က်သြားျပီး မပ်ံ႕ႏွံ႕ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါမွ မဟုတ္ ရာသီဥတုက ေျခာက္ေသြ႕ေနရင္လည္း တိုက္ခတ္ေနတဲ့ ေလစီးေႀကာင္းေတြနဲ႕ ေမ်ာပါသြားမယ္ဆိုလည္း သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ အတိတ္မွာ ဒီလိုျဖစ္စဥ္ေတြ ရွိခဲ့ဘူးပါတယ္။ အိႏၵိယက Bopal Chernobyl (1984) ႏ်ဴကလီယာ ဓါတ္ေပါင္းဖို ယိုစိမ့္မႈ၊ ရုရွႏိုင္ငံက Chernobyl(1986) နဲ႕ Sakhalin(2004) ေဒသ ႏ်ဴကလီယာ ဓါတ္ေပါင္းဖို ယိုစိမ့္မႈ ဒါေတြအားလံုးဟာ ပတ္၀န္းက်င္ ေဒသမ်ားအထိ ပ်ံ႕ႏွံ႕မႈေတြ မရွိခဲ့ႀကပါဘူး။ ဒါေႀကာင့္ ဒီလိုဓါတ္ေငြ႕ယိုစိမ္႕မႈေတြဟာ အမ်ားအားျဖင့္ ကိုယ့္ေဒသ တြင္း ျဖစ္ရပ္ေတြ (Localised)သာ ျဖစ္ႀကပါတယ္။

အနီးဆံုးႏိုင္ငံရဲ႕သေဘာထား။

အခုႏ်ဴကလီးယားဓါတ္ေရာင္ျခည္ယိုစိမ့္မႈေတြျဖစ္တဲ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ အေရွ႕ေျမာက္ ပိုင္းနဲ႕ အနီးဆံုးႏိုင္ငံဟာ ရုရွႏိုင္ငံျဖစ္ျပီး၊ အနီးဆံုးေဒသဟာ အေရွ႕ဖ်ားေဒသ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဒသမွာ ျပည္သူေတြကို ဓါတ္ေရာင္ျခည္ပ်ံ႕လြင့္လာႏိုင္မႈနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ႏိုးေဆာ္ခ်က္(Alert)ေတာ့ လုပ္ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီဓါတ္ေရာင္ျခည္ေတြရဲ႕ ထိခိုက္မႈကေတာ့ နပ္စပ္ေဒသေတြမွာေတာင္ မေျပာပေလာက္ႏိုင္ပါဘူး (minimal) လို႕ ခန္႕မွန္းထားပါတယ္။

လက္ရွိ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းရဲ႕ ရာသီဥတုအေျခအေန။

ႏ်ဴကလီယာဓါတ္ေပါင္းဖို ဓါတ္ေရာင္ျခည္ေတြယိုစိမ့္ေနတဲ့ေဒသမွာ ရာသီဥတုက ေအးေနျပီး မိုးေတြ၊ႏွင္းေတြ နဲ႕ ေလျပင္းေတြတိုက္ေနပါတယ္။ အပူခ်ိန္ေတြက ဂဏန္းတစ္လံုးအပူခ်ိန္ (single digit temperatures) ေတြသာရွိေနပါတယ္။ မိုးေတြလည္း ရြာေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေလျပင္းေတြတိုက္ေနပါတယ္။ တိုက္တဲ့ ေလျပင္းေတြက အေနာက္ေလျပင္းေတြ(westerly winds) ေတြပါ။ ဒီေတာ့ ေအးျပီး ေလးေနတဲ့ ေလထုေႀကာင့္ ေရာင္ျခည္ေတြဟာ ေဘးကို သိပ္ေ၀းေ၀း မပ်ံ႕ႏိုင္ႀကပါဘူး။ ေလယူရာနဲ႕သြားမယ္ဆိုရင္လည္း ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရဲ႕အေရွ႕ဖက္ ပစိဖိတ္သမုဒၵယာ ေရျပင္က်ယ္ႀကီး ရွိရာကိုဘဲ ေရြ႕သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီျဖစ္ရပ္က သင္ခန္းစာနဲ႕ အတုယူစရာေတြ ၊

အခုျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ဆူနာမီျဖစ္ရပ္ႀကီးမွာ သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး အေရးႀကီးတဲ့ သင္ခန္းစာေတြကို ေတြ႕ရပါ တယ္။ ပထမတစ္ခ်က္ကေတာ့ အခုျဖစ္တဲ့ ေဒသေတြမွာ ဆူနာမီ အေတြ႕အႀကံဳမရွိလို႕၊ ႀကိဳတင္အကာအကြယ္မျပဳႀကလို႕ ဒီလိုျဖစ္ရတာလို႕ ထင္ရင္ အမ်ားႀကီး မွားပါလိမ့္ မယ္။ ႀကိဳတင္ကာကြယ္တဲ့အေနနဲ႕ ႀကိဳတင္သတိေပးစံနစ္ေတြ၊ ေလ့က်င့္မႈေတြ အားလံုး ေခတ္မီတဲ့ ေနာက္ဆံုးေပၚနည္းပညာေတြနဲ႕ ႀကိဳႀကိုတင္တင္ လုပ္ထားခဲ့ႀက ပါတယ္။ (၁၀)မိတာေလာက္ျမင့္တဲ့ ေရတားနံရံႀကီးေတြ(Retarding Walls) ေတြကို လည္း ေဆာက္လုပ္ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ္ျဖစ္ေတာ့ မကာကြယ္ႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ အေႀကာင္းကေတာ့ ဒါေတြေႀကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ (၁) ေရထိန္းနံရံေတြကို ယခင္ကေတြ႕ႀကံဳဘူးတဲ့ ဆူနာမီေရလိႈႈ္းအျမင့္နဲ႕သာ တြက္ခ်က္ေဆာက္လုပ္ထားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အခု အျပင္းဆံုးေျမငလ်င္နဲ႕ ႀကံဳတဲ့အခါ မထိန္းႏိုင္ေတာ့တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ (၂) ေျမငလ်က္ဗဟိုခ်က္ဟာ ယခင္ကျဖစ္ေပၚခဲ့ဘူးတဲ့ ေျမငလ်င္ေဒသ ထက္ ပိုႀကီးျပီး ပိုးနီးတဲ့အတြက္ ဆူနာမီေရလိႈင္းက အသြာႏႈန္းပိုျမန္လာတဲ့အတြက္ ေျမငလ်င္လႈပ္အျပီး (၃)မီနစ္ေလာက္အတြင္း ေရေတြ စ၀င္လာပါတယ္။ (၁၀)မီနစ္ ေလာက္မွာ ေရေတြစတက္ လာပါတယ္။ (၃) ေရေတြက အလြန္ျမန္ဆန္တဲ့ အသြားႏႈန္းနဲ႕ ၀င္လာတဲ့အခါ ကမ္းေျခေအာက္ခံေျမျပင္ရဲ႕ အေနအထားေႀကာင့္ ရုတ္တရက္ အျမင့္ႏွစ္ဆခန္႕ ျမင့္တက္လာျပီး ကမ္းေျခကို၀င္လာခဲ့တဲ့အတြက္ ေရကာနံရံေတြကို ေက်ာ္တက္သြားခဲ့ပါတယ္။ (၄) ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ ဆုနာမီေရလိႈင္းရဲ႕ အထူးျခားဆံုး အခ်က္ကေတာ့ အသြားႏႈန္း အလြန္ျမန္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္နာရီကို ကီလိုမီတာ (၇၀၀) မွ (၁၀၀၀) ေလာက္အထိ ရွိတယ္လို႕ ခန္႕မွန္းရပါတယ္။ (၅) အသြားႏႈန္းျမန္ေလ ေရတိမ္ေလ အႏၲရာယ္ႀကိးေလျဖစ္ပါတယ္။ ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚ ကမ္းရိုးတန္းနဲ႕ ရခိုင္ ကမ္းရိုးတန္း ကြာသလို ေပါ့ဗ်ာ။

သဘာ၀ကာကြယ္ေစာင့္ေရွက္ေရးနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး စီမံခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ရာမွာ ယူသင့္တဲ့သင္ခန္းစာကေတာ့ သဘာ၀ေဘးက်ေရာက္တဲ့ေဒသေတြမွာ အခု Nuclear Plant လို ေဘးဥပါဒ္အႏၲရာယ္အလြန္ႀကီးမားတဲ့ အေဆာက္အဦေတြ ရွိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုေနရာေတြဟာ အလြန္အႏၲရာယ္ႀကီးမားလြန္းလို႕ ဦးစားေပး ကာကြယ္ရမယ့္ ေနရာေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားရပါမယ္။ အလားတူဘဲ လူအမ်ားနဲ႕ ဆိုင္တဲ့ ေဆးရံုေတြ၊ ေက်ာင္းေတြ၊ အလုပ္ရံုေတြ ဟာလည္း ဦးစားေပး ကယ္တင္ရမယ့္ ေနရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

အတုယူႀကရမယ့္ ဂ်ပန္တို႕ရဲ႕ စံျပစိတ္ဓါတ္

အတုယူရမယ့္အရာ၊ ေလးစားအားက်ရမယ့္ အရာလည္းရွိပါေသးတယ္။ ဒါကေတာ့ ဂ်ပန္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ စည္းကမ္းေသ၀ပ္မႈ၊ လူမ်ိဳးႀကီးပီသမႈ၊ ယဥ္ေက်း သိမ္ေမြ႕မႈေတြဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုျဖစ္ရပ္ႀကီးလို သဘာ၀ေဘးႀကီးေတြ ကမၻာ အရပ္ရပ္မွာ ျဖစ္ဘူးပါတယ္။ ရက္နည္းႀကာလာတဲ့အခါ အစာေရစာမစားရတာ ႀကာလာေတာ့ “ငတ္မရွက္” ျဖစ္လာႀကျပီး လုႀက၊ ယက္ႀကေတြ ျဖစ္လာႀကတာ ခ်ည္႕ပါဘဲ။ ဂ်ပန္မွာေတာ့ ဒါေတြ ဘာမွ မရွိႀကဘူးတဲ့။ အစားအေသာက္ မစားႀကရတာ အခ်ိဳ႕ဆို (၃)(၄)ရက္ေတာင္ ရွိေနႀကပါျပီတဲ့။ ဒါေပမယ့္ အစားအေသာက္ေ၀ငွတဲ့ ေနရာေတြ၊ ေရာင္းခ်တဲ့ဆိုင္ေတြမွာ လူေတြတန္းစီေနႀကတာ အရွည္ႀကီးဘဲတဲ့။ နာရီေပါင္းမ်ားစြာ တန္းစီေစာင့္ႀကတယ္။ သည္းခံႀကတယ္။ အျခားကေလးေတြ ႏိုင္ငံျခားသားေတြကိုေတာင္ သူတို႕က သူတို႕ေ၀စုထဲက အစားအစာေတြကို ျပန္ေ၀ငွ ေပးေနေသးတယ္တဲ့။ ေလးစားစရာေကာင္းလိုက္တာဗ်ာ။ အတုေရာ မယူသင့္ ဘူးလားဗ်ာ။

ျမန္မာျပည္မွာ အက္ဆစ္မိုးေတြရြာမယ္ဆို ?

ဒါကေတာ့ ကြ်န္ေတာ့္အလုပ္ ျဖစ္လာျပီ။ သာဂိတို႕ႏိုင္ငံကေတာ့ အေရးဆို လုပ္ခ်လိုက္ျပန္ျပီ။ ဓါတ္ေရာင္ျခည္ယိုစိမ့္မႈေႀကာင့္ အက္ဆစ္မိုးမရြာႏိုင္ပါဘူး။ ဓါတ္ေရာင္ျခည္ေတြဟာ ေရေငြ႕ေတြနဲ႕ထိရင္ အက္ဆစ္ ျဖစ္လာေအာင္ ဓါတ္ျပဳႏိုင္ ႀကတဲ့ပစၥည္းေတြလည္း မဟုတ္ႀကပါဘူး။ မိုးေရေတြနဲ႕အတူ ေရာပါသြားနိုင္ႀက ေေပမယ့္ အက္ဆစ္မိုး မျဖစ္ေစနိုင္ပါဘူး။ အေရးအႀကီးဆံုးကေတာ့ အဲဒီယိုစိမ့္ ထြက္လာႀကတဲ့ ဓါတ္ေရာင္ျခည္ေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံဖက္ကို ေရာက္ရွိလာႀကဖို႕ သယ္ေဆာင္ေပးမယ့္ ပို႕ေဆာင္ေရး ယာဥ္(ျဖစ္စဥ္)ေတြ မရိွတာပါဘဲ။ ေအးေဆးပါဗ်ာ။ သူတို႕ကို သယ္ေဆာင္ေပးမယ့္ ေလေတြကလည္း ေလာေလာဆယ္မွာ အေနာက္ေလ ေတြေလဗ်ာ။ ေနာက္ပိုင္း လာမယ့္ေလေတြကလည္း အေနာက္ေတာင္မုတ္သံု ေလေတြေလဗ်ာ။ ေလေႀကာင္း မသင့္ပါဘုူးဗ်ာ။

တကယ္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕ လုပ္ရမွာက ေဘးအႏၲရာယ္ ႀကံဳေတြ႕ေနႀကရတဲ့ ဂ်ပန္ျပည္သူေတြကို ကိုယ္ခ်င္းစာႀကဖို႕၊ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားႀကဖို႕၊ အားေပးႏွစ္သိမ့္ႀကဖို႕၊ တတ္ႏိုင္တဲ့အကူအညီေတြ ၀ိုင္း၀န္းေပးႀကဖို႕ ကသာ အေရးႀကီးဆံုး မဟုတ္ဘူးလားဗ်ာ။ အခုဘဲ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကို ကယ္ဆယ္ေရး အကူအညီ ေတြေပးဖို႕ ကမ္းလွမ္းထားတဲ့ နိုင္ငံေပါင္း မေန႕က စာရင္းအတို္င္းဆို (၉၁)ႏိုင္ငံ ရွိေန ပါျပီ။

http://www.tunlwin.com ဆိုဒ္မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။